Okul öncesi öğretmenlerinin aile katılımı etkinliklerine ilişkin metaforik algıları

Bu araştırma, okul öncesi öğretmenlerinin “Okul öncesi eğitimde aile katılımı etkinlikleri” kavramına yönelik sahip oldukları algılarının metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarılması amacıyla yapılmıştır. Metafor kavramı çeşitli kaynaklarda bir kavramsal ifadeyi bir başka kavramsal ifadeye benzeterek açıklamak şeklinde açıklanmaktadır. Çalışma nitel araştırma desenlerinden olgubilim desenine göre yürütülmüştür. Araştırmanın verilerine 2020-2021 eğitim öğretim yılı, güz döneminde Eskişehir il merkezinde görev yapmakta olan 53 okul öncesi öğretmeninin “Okul öncesi eğitimde aile katılımı etkinlikleri …… gibidir, çünkü ……” cümlesini tamamlamasıyla ulaşılmıştır. Araştırma kapsamında toplanan veriler içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. İlk etapta elde edilen bulgulara göre katılımcı öğretmenler “okul öncesi eğitimde aile katılımı etkinlikleri” kavramı için 45 geçerli metafor üretmiştir. Üretilen bu metaforların daha sonra ortak özellikleri ve benzetme yönleri dikkate alınarak kategorileştirilmesi gerçekleştirilmiştir. Yapılan kategorizasyon çalışmasına göre katılımcı öğretmenler yoğun olarak aile katılımı etkinliklerinin gerekli olduğu görüşünde oldukları anlaşılmaktadır.

Seminerde Olmak Ya da Olmamak: ‘‘Öğretmenlerin Seminer Dönemlerinin Etkililiği Üzerine Nitel Bir Çalışma’’

Millî Eğitim Bakanlığı her yıl okullarda bir hizmet içi eğitim faaliyeti olan bakanlığın mesleki çalışma olarak isimlendirdiği öğretmenler arasında da seminer dönemi şeklinde adlandırılan bir uygulama yapmaktadır. Bakanlığın seminer dönemleri ile ilgili amaçları ve öğretmenlerin bu dönemlerden beklentileri eğitim öğretim süreci adına önem arz etmektedir. Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin Nisan, Haziran, Eylül ve Kasım aylarında Millî Eğitim Bakanlığı’nın yayınladığı çerçeve plan dahilinde katıldığı seminer dönemlerinin etkililiğinin değerlendirilmesi ve seminer dönemlerinin daha faydalı olabilmesi için neler yapılabileceğinin belirlenmesidir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Kocaeli ili Gebze ve Çayırova ilçelerinde farklı okul türlerinde ve branşlarda çalışan 5 öğretmen oluşturmaktadır. Katılımcılar amaçlı örneklem yöntemine göre belirlenmiştir. Araştırmanın verileri katılımcılar ile gerçekleştirilen görüşmeler ile toplanmış, mülakatlar ses kayıt cihazı ile kaydedilmiştir. Araştırmanın analizi sürecinde Moustakas (1994)’ın analiz adımlarından yararlanılmıştır. Bu araştırma sonucuna göre; öğretmenler seminer dönemlerini mesleki anlamda yararsız, eğitim öğretim süreci için ise faydalı bulmaktadır. Seminer dönemlerinde yapılan sosyal ve kültürel etkinlikler öğretmenler için olumlu görünürken okullarda gerçekleştirilen sunum çalışmaları ise gereksiz bulunmaktadır. Öğretmenlerin seminer dönemlerine yönelik görüşleri; hâlihazırda seminer planlarının yetersiz olduğu ve seminer planlarında öğretmen görüşlerinin alınarak seçimlik çalışmaların yapılması gerektiği yönündedir.

A Comparative Study on Selection and Training Procedures of School Administrators: The Case of Finland, Germany, England and Turkey

In this study, the training and appointment processes of education administrators in Turkey were described together with the European countries Finland, Germany and England, and the differences and similarities between the practices were tried to be expressed. In the research, document analysis method was used; research articles related to the subject and the laws and regulations of the relevant country were examined and compared in the conclusion section. As a result, it is seen that the education administrators in the countries that are the subject of the research are generally chosen among those who have teaching qualifications. In other countries, except Turkey, the councils, municipalities, and teachers established at the school have a say in the training and appointment of school administrators, and it is done locally by each school, not as a recruitment center. In Finland, England and Germany, school principals are trained before they come to work, while in Turkey, school principals are trained through in-service training and mostly individual efforts after they take office. This study reveals the similar and different aspects of the practices in different countries in terms of comparatively examining the selection and training procedures of school administrators in Turkey. In this context, it is aimed that the results of the study will help to improve the selection and training processes of educational administrators.

Okul yöneticilerinin atanmaları sürecine ilişkin okul müdürlerinin görüşleri

Bu araştırmada, okul yöneticilerinin atanmalarında kullanılan yöntemlerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla mevcut okul yöneticilerinin görüş düşünce ve önerileri, nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni kullanılarak ortaya koyulmuştur. Araştırmanın çalışma grubu, İstanbul’un çeşitli ilçelerinde görev yapan; farklı sendikalara üye olan ve hiçbir sendikaya üye olmayan toplam 8 okul müdüründen oluşmaktadır. Çalışmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme formuna dayalı dokümanlar kullanılarak elde edilmiştir. Araştırma verilerinin çözümlenmesinde nitel bir analiz yöntemi olan “içerik analizi”; analiz tekniklerinden ise betimsel analiz ve doküman analizi uygulanmıştır. Katılımcıların görüşleri ışığında, yönetici atamada kullanılacak araçların ve süreçlerin tespitinde farklı düşüncelere sahip oldukları sonucuna varılmıştır. Yapılan görüşmelerde katılımcı yöneticilerin kendi atanma şekillerini destekleyen olumlu yorum yaptıkları sonucuna varılmıştır.

Okul müdürlerinin muhakkik olarak görevlendirilmeleri ile ilgili ortaya çıkan sorunlar

Eğitim sistemimizin uygulama alanı olan okullarda yetkili amirler olan müdürlere aslî görevlerinin yanında İl ve İlçe Millî Eğitim Müdürlükleri tarafından ek görevler de verilmektedir. Bu görevlerin başında inceleme/soruşturma işlemlerini yürütmek üzere verilen muhakkiklik görevi gelmektedir.  Çalışmada muhakkik olarak görevlendirilen okul müdürlerinin karşılaştıkları sorunların tespiti amaçlanmıştır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemi ve olgubilim deseni; veri toplamada görüşme tekniği kullanılmıştır. Yapılan görüşmeler içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırma kapsamında 2019-2020 eğitim öğretim yılında İstanbul İli Sarıyer İlçesi’nde görev yapan ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan, daha önce muhakkiklik görevinde bulunmuş 12 okul müdürü çalışma gurubunu oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak görüşme formu kullanılmıştır. Görüşmeler katılımcı iznine bağlı olarak ses veya yazı ile kayıt altına alınmıştır. Araştırma sonucuna göre, muhakkiklik görevi yapan okul müdürlerinin inceleme/soruşturma dosyalarının anlaşılır ve net olması, bilgi ve belgelere ulaşım, olaylarla mevzuatın zaman zaman uyuşmaması, raporların düzenlenmesi ve sunulmasında birtakım sorunlarla karşılaştıkları; muhakkiklik görevi verilmesi öncesinde, sonrasında ve devamında eğitimlerin verilmesi ve maddi kayıplarının karşılanması gerektiği araştırma sonuçları olarak ortaya çıkmıştır.

Planlı Davranış Teorisi bağlamında velilerin özel okul tercihlerini etkileyen faktörlerin incelenmesi

Nitel araştırma yöntem ve teknikleri kullanılarak yürütülen bu araştırmanın amacı, velilerin özel okul tercihlerini etkileyen faktörleri Planlı Davranış Teorisi bağlamında incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul ilinde bulunan özel okullarda 2021-2022 öğretim yılında öğrenim gören öğrencilerin velilerinden, çalışmaya katılmaya gönüllü 54 veli oluşturmaktadır. Katılımcılar maksimum çeşitlilik örneklemesi kullanılarak belirlenmiş, çalışma grubundaki katılımcı sayısı belirlenirken ise doygunluk ilkesi de dikkate alınmıştır. Yapılan analizler sonrasında velinin çocuğunu özel okula gönderme kararı vermesinde en çok etkili olan faktörlerin önem sırasına göre Davranışa Yönelik Tutum boyutunda kaliteli eğitim, düşük sınıf mevcudu, öğrenciye yakın ilgi, yabancı dil eğitimi, güvenlik, öğretmen kalitesi, temizlik ve merkezi sınavlarda gösterilen başarı; Öznel Norm boyutunda velinin arkadaş çevresi, Algılanan Davranışsal Kontrol boyutunda ekonomik zorluklar, okulun uygun maliyeti ve okula ulaşım kolaylığı olduğu sonuçlarına varılmıştır.

“Okul yöneticiliği” kavramına ilişkin okul yöneticilerinin metaforik görüşlerinin incelenmesi

Bu çalışma okul yöneticilerinin “okul yöneticiliği” kavramına yönelik algılarını metaforlar yardımıyla ortaya çıkarmak üzere gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubunu 2020-2021 eğitim-öğretim yılında İstanbul ili Beykoz ilçesinde çeşitli tür ve kademeki okullarda görev yapan 43 okul yöneticisi oluşturmuştur. Araştıma verileri okul yöneticilerine çevrim içi gönderilen bir form yardımıyla toplanmıştır. Formda okul yöneticilerinden “Okul yöneticiliği … benzer, çünkü …” ifadesini tamamlamaları istenmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Gelen cevaplar olumlu, olumsuz ve yansız olması bakımından üç gruba ayrılarak yedi temada toplanmıştır. Gelen sonuçlar incelendiğinde yöneticilerin ürettiği metaforların olumsuz başlığı altında yoğunlaştığı gözlemlenmiştir.

Veli görüşlerine göre sınıf öğretmenlerinin zorunlu ve isteğe bağlı yer değiştirmelerinin öğrenciler üzerindeki etkisi

Sınıf öğretmenlerinin zorunlu ve isteğe bağlı yer değiştirmelerinin ne gibi sonuçları olduğunun araştırıldığı bu çalışmanın amacı veli görüşlerine dayanarak öğrencilerin öğrenme eksiklikleri, eğitime ve okula bakış açılarındaki değişimleri, çocuğun duygusal gelişimleri ve davranışları üzerindeki etkileri olarak belirlenmiştir. Bu amaçla nitel araştırma desenlerinden durum yöntemi deseni kullanılarak, son 4 yıl içinde en az bir defa öğretmeni değişmiş, otuz sekiz öğrenci velisiyle yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Veriler nitel araştırma yöntemine uygun şekilde içerik analizine tabi tutulmuştur. Veli görüşlerine göre sınıf öğretmenlerinin eğitim-öğretim dönemi içinde yer değiştirmesinin öğrencileri akademik ve duygusal yönden etkilediği; yeni gelen öğretmenin mesleki niteliği ve yeterliliğine bağlı olarak öğrencilerin bu durumlarının değiştiği ifade edilmiştir. Öğrencilerin öğretmen üzerinden oluşturdukları eğitim ve okul metaforları her öğretmenle yeniden yapılanmak zorunda kaldığından, öğrencilerin davranış kalıplarını da olumlu veya olumsuz etkilemektedir. Velilerin sınıf öğretmenlerinin yer değiştirmesine ilişkin fikir ve görüşleri analiz edildiğinde, geleneksel olarak aynı öğretmenin dört yıl boyunca aynı sınıfta kalmasına, zorunlu olmadıkça yer değiştirmemesini istemekle birlikte öğretmenin mesleki yeterliliği ve niteliğini düşükse öğretmenin yer değiştirmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulguların ışığı doğrultusunda; sınıf öğretmenlerinin yer değiştirmesinin belli kurallara bağlı tutulması, öğretmenlerin yer değiştirme taleplerinde velilerinde görüşlerinin alınması, ara dönemlerde yer değiştiren öğretmenin yerine sınıf öğretmenliği branşının dışında farklı branşlarda ve eğitim fakültesi alanları dışında lisans mezunu ücretli öğretmen gönderilmemesi önerilmektedir.

Eğitim teknolojisinde yenilikçi bir uygulama: H5P projesi

Bu araştırmada, H5P e-öğrenme içerik aracının kapsamı ve eğitim alanında kullanımı konusunda konu ile ilgilenen araştırmacılara, eğitimcilere alan yazın ve alan yazın kapsamında incelenen örnek araştırmalar ışığında bilgi vererek, yol göstermesi amaçlanmıştır. Bu nedenle araştırmada doküman analizi yöntemi tercih edilmiştir. Bu kapsamda araştırmada da “H5P” anahtar kelimesi kullanılarak uluslararası ve ulusal alan yazın taranmış konu ile ilgili tez, makale, kitap ya da kitap bölümü vb. çeşitli çalışmalar ile “h5p.org” gibi internet siteleri incelenmiş ve ulaşılan bulgular araştırma metnine yansıtılmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre, H5P etkileşimli içerikler oluşturmak amacıyla geliştirilmiş çoklu ortam görevleri, tüm sınıf seviyelerindeki öğretmenlerin kullanabileceği etkili bir araçtır. H5P, öğretmenlerin “Examples & Downloads” bölümünde oyun, çoklu ortam, soru ve sosyal medya olmak üzere dört farklı kategoride içerik türünü her yerde kullanabilmelerini mümkün kılan ücretsiz oluşturulabildiği, paylaşılabildiği ve tekrar tekrar kullanılabildiği bir dijital eğitim aracıdır.

Başöğretmenlikten işletmeciliğe Türkiye’de okul yöneticiliği

Okul yöneticiliğinin bir uzmanlık alanı olarak kabul edilmesi ve meslekleşmesi tartışmaları devam etmektedir. Öğretmenlik Meslek Kanunu ile okul yöneticiliğinin de meslekleşmesi bekleniyordu ancak söz konusu kanunla böyle bir düzenleme yapılmadı. Okul yöneticiliğinin sosyal, politik, bürokatik ve eğitsel açıdan, bir uzmanlık mesleği olmasının önündeki engel ne olabilir? Okul yöneticiliğinin üstlendiği rol ve sorumlukluklar ile yetki ve hakları, uzmanlaşmasını engellemekte midir? Okul yöneticilerinin yetkinlikleri, uzmanlaşma ve meslekleşmeyi nasıl etkilemektedir? Okul yöneticiliğinin meslekleşmesinde yükseköğretimin rolü, etkisi ve payı nedir? Bu makalede Türkiye’de okul yöneticiliğinin tarihi, okul yöneticiliğinin bir uzmanlık alanı olarak Kabul edilmesine etkileri bakımından incelenmektedir.